Końcówka roku to wyjątkowy czas dla miłośników wina na całym świecie, a szczególnie dla tych, którzy pokochali wina gruzińskie. Ostatnie miesiące roku to nie tylko sezon winobrania, przypada wtedy także Dzień Wina Pomarańczowego, który obchodzimy 6 października. Poznajcie fascynujące gruzińskie wina pomarańczowe, które stanowią prawdziwy klejnot w koronie gruzińskiej branży winiarskiej.
Początki wina pomarańczowego w Gruzji
Historia wina pomarańczowego w Gruzji sięga 8000 lat wstecz, a tradycja jego wytwarzania przetrwała do dzisiaj. Te unikatowe wina są wytwarzane z winogron o jasnej skórce, jakich używa się do produkcji win białych, a nie z pomarańczy, jak mogłaby sugerować nazwa. Wina pomarańczowe określa się w Gruzji terminem win bursztynowych (amber wines) lub anglojęzycznym “skin contact”, który nawiązuje do procesu powstawania tego wyjątkowego napoju.
Swój unikatowy bursztynowy kolor wino zyskuje podczas winifikacji na skórkach jasnych winogron, które pozostają w kontakcie z moszczem. W Gruzji do produkcji wina tradycyjnie wykorzystuje się zakopywane w ziemi gliniane amfory, tzw. qvevri. Metoda produkcji wina w qvevri została 10 lat temu wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO i do dziś inspiruje winiarzy na całym świecie, również w Polsce.
“W Kakheti, największym gruzińskim regionie winiarskim, proces produkcji wina bursztynowego zaczyna się od tłoczenia winogron w prasie, bez uszkadzania pestek i szypułek oraz przelania moszczu winogronowego do czystych qvevri. W tych naczyniach wina przechodzą fermentację, leżakują i są przechowywane. Przy produkcji wina metodą kakhetyjską, maceracja trwa około 6 miesięcy” - mówi Keti Prangualishvili, ambasadorka win gruzińskich w Polsce.
Ten wyjątkowy proces produkcji nadaje winom nie tylko piękny kolor, ale także wyjątkową głębię smaku i bogactwo aromatów. Pomarańczowe wytrawne wina z Kakheti charakteryzują się umiarkowaną kwasowością, wyrazistymi garbnikami, pełną budową i średnią bądź wysoką zawartością alkoholu.
Moda na wina pomarańczowe
W ostatnich latach wino pomarańczowe stało się prawdziwym trendem w świecie winiarskim. Niezwykła różnorodność smaków, historia i technika produkcji przyciągają do niego coraz więcej miłośników wina. Choć Gruzję śmiało można nazwać kolebką win pomarańczowych czy też bursztynowych, uważa się, że za wykreowaniem mody na te wina stoi Joško Gravner, winiarz z pogranicza Włoch i Słowenii, który na początku XXI wieku, po wizycie w Gruzji, sprowadził gliniane amfory do swojej winnicy i rozpoczął produkcję win pomarańczowych.
Wina produkowane przez Joško Gravnera oraz Stanko Radikona szybko zyskały aprobatę entuzjastów wina i tak rozpoczęła się rewolucja pomarańczowych win, która zalała cały świat. Wino pomarańczowe jest prawdziwym skarbem w świecie win. Jego bogactwo smaku i aromatów sprawiają, że to doskonały wybór na Dzień Wina Pomarańczowego.
Szczepy używane do produkcji gruzińskich win pomarańczowych
Gruzja słynie z różnorodności i wyjątkowości swoich win, a wino pomarańczowe jest doskonałym przykładem tego bogactwa. Oto kilka popularnych gruzińskich szczepów, z których wytwarzane są słynne wina pomarańczowe, a które można znaleźć również w polskich sklepach oraz wine barach:
- rkatsiteli - najpopularniejszy szczep w Gruzji, często wykorzystywany do produkcji win pomarańczowych. Rkatsiteli z kwewri charakteryzuje się bursztynowym kolorem i złożonymi aromatami – od zielonych jabłek i cytrusów, poprzez aromaty miodu i suszonych moreli.
- mstvane – nazwa tego szczepu w języku gruzińskim oznacza “zielony”. Mstvane z kwewri to wyjątkowe wino, w którym można wyczuć aromaty brzoskwiń, moreli, limonek, kwiatów, czy orzechów. Na rynku często można znaleźć też wina bursztynowe powstające z kupażu szczepów rkatstiteli i mstvane.
- Kisi – szczep zyskujący w ostatnich latach na popularności i obecnie będący jednym z wiodących kachetyjskich jasnych szczepów po rkatsiteli i mtsvane kakhuri. Wina z kisi produkowane w qvevri są intensywne i pełne, bardziej aromatyczne niż wina macerowane z rkatsiteli. Wyczuwalne są w nich aromaty suszonej moreli, szafranu imeretyjskiego, gruzińskich przypraw, skórki pomarańczowej, a także tytoniu i orzechów włoskich.
Dobre towarzystwo dla wina pomarańczowego
Dzięki zawartości tanin wina pomarańczowe pasują do aromatycznego jedzenia. Ciekawym pairingiem dla wspominanych win jest kuchnia azjatycka oraz dania pikantne, często uważane za trudne w połączeniu z winem. Wina bursztynowe z Kakheti dobrze komponują się z daniami typowymi dla kuchni wschodniej Gruzji, np. khashlama (gotowana wołowina), mtsvadi (szaszłyki wieprzowe), czy chanakhi (dania z jagnięciny).
